TÜRKİYE’NİN İLK ELEKTRİKLİ ANA HAT LOKOMOTİFİ

Türkiye’nin ilk yerli ve milli elektrikli ana hat lokomotifi E5000, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Eskişehir’deki toplu açılış töreninde verdiği komutla raylara indi. E5000 ile Türkiye yeni bir kabiliyet daha kazanırken bir alanda daha dışa bağımlılıktan kurtulmuş oldu. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Eskişehir’de düzenlediği toplu açılış töreninde TURASAŞ (Türkiye Raylı Sistem Araçları) Fabrikası’na canlı bağlantı yapıldı. E5000’in ve alt sistemlerinin tasarımı, imalatı ve montajının tamamlanarak test ve sertifakasyonuna başlandığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “10 yıl içinde ihtiyaç duyacağımız 500 lokomotifi burada üreteceğiz.” dedi. E5000’i canlı bağlantı ile raylara indiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, lokomotife “Eskişehir 5000” ismini verdi. 

RAYLI SİSTEMLERE YATIRIM

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız ile birlikte TÜRASAŞ Eskişehir Fabrikasında incelemelerde bulundu. İki bakan, resmi tören öncesinde yerli anahat lokomotifi E5000’in raylara inmeden önce son testini gerçekleştirdi. Yetkililerden lokomotif hakkında bilgi alan Bakan Varank, raylı sistemlerin tüm dünyada ekonomik alanda öne plana çıkan bir alan olduğunu, Türkiye’nin de bu alana yatırım yaptığını belirterek “Özellikle karbonsuz ulaştırmaya dönük politikaların da hızlanmasıyla raylı sistemlere daha çok yatırım yapıyoruz.” dedi.

SIFIRDAN TASARLANDI

Bakan Varank, TÜBİTAK UTE ile TURASAŞ’ın yani Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sinerjisi ile bu lokomotifin üretildiğine değinerek “Bu proje ile ilk defa Türkiye’de bir elektrikli ana hat lokomotifi sıfırdan tasarlanmış oluyor. Tren kontrol sistemleri ve yazılımları yerli ve milli olarak geliştirilmiş oluyor. Bunun yanında 5 megavatlık güce sahip bir elektrik motoruyla çalışıyor. Bu kadar büyük bir motorun da Türkiye’de ilk defa raylı sistemler için üretildiğini görüyoruz.” diye konuştu.

“BİZ YAPTIK”

Bakan Varank şöyle devam etti: Biz yaptık, bizim mühendislerimiz, bizim teknisyenlerimiz, bizim enstitülerimiz, bizim şirketlerimiz yaptı. Türkiye inandığında her şeyi yapabilecek kabiliyete sahip, bunu Togg’da gösterdik. TCG Anadolu’da gösterdik, İMECE’de gösterdik. Şimdi E5000 elektrikli lokomotif de de gösteriyoruz. Türkiye’nin 100. yılını milletimizle beraber inşa etmeye devam edeceğiz. Türkiye Yüzyılı’nın önemli nişaneleri olacak.

TEKNOLOJİDE DIŞA BAĞIMLILIK

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise, elektrikli lokomotifin yoğun gayret ve üstün başarı ile geliştirildiğini ifade ederek “Yıllardır yurt dışından aldığımız ürünleri artık kendi yerli milli imkanlarımızla yapabilir hale geldik. Bu son derece sevindirici. Biz hep enerjide dışa bağımlılığı vurguladık. Bağımsızlık için de elimizden geleni yaptığımızı ifade ettik ama aslında bağımlı olduğumuz başka alanlar da var. Özellikle teknolojik ürünlerde.” dedi. Teknolojide dışa bağımlılığı kırmak için de son dönemde yoğun çaba sarf ettiklerini anlatan Bakan Dönmez, “Emeği geçen tüm arkadaşlara da teşekkür etmek istiyorum.” diye konuştu.

TASARIMI YÜZDE 100 BİZE AİT

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, bu tip teknolojileri tedarik yöntemiyle, teknoloji transferiyle elde etmenin mümkün olduğunu ifade ederek “Ama buradaki en kritik olan tasarım. Tasarımı yüzde 100 bize ait. Aynı şekilde en önemli bileşenleri olan güç sistemi de TÜBİTAK RUTE tarafından geliştirildi.” dedi.

SINIRLARI AŞABİLECEK

Eskişehir 5000’in TSI sertifikası aldığını da anımsatan Prof. Mandal, “Bu, geliştirmiş olduğumuz teknolojinin en önemli başarılarından birisi. Yani bir diğer ifadeyle buradan başlayacak olan bir yolculuk Avrupa’ya devam edebilecek. Dolayısıyla oldukça kıymetli. Yani sadece bu ülkemizin kendi iç hatlarında değil, yurt dışına olan ortak karşılıklı birbirini tanıması noktasında da bu teknolojinin tanınması ve sertifikasyonu da alınmış.” diye konuştu.

100 YILLIK HASRET

TÜRASAŞ Genel Müdürü Mustafa Metin Yazar, 100 yıllık bir hasretin sona erdiğini vurgulayarak “İlk milli elektrikli trenimizi üretmiş olduk. TÜBİTAK’ın özel gayretleriyle bu günlere eriştik. Önümüzde birkaç tane daha önemli projemiz var. En önemlisi şu anda hızlı tren. 29 Ekim’e kadar prototipini aynen bu şekilde sahaya indirme hedefimiz var.” dedi.

TÜBİTAK RUTE VE TÜRESAŞ GELİŞTİRDİ

TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) tarafından tasarlanan, analiz ve alt sistem üretimleri tamamlanan Eskişehir 5000, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) ihtiyaçlarına uygun olarak geliştirildi.

“İLK“LERİN VE “EN“LERİN LOKOMOTİFİ

Eskişehir 5000, modern bir elektrikli ana hat lokomotifi olarak yerli ve milli imkanlarla üretildi. Lokomotif, hem kendi sınıfı hem de Türkiye’nin raylı sistemler serüveni için birçok ‘En’i ve ‘İlk’i barındırıyor.

EN GÜÇLÜ ELEKTRİKLİ MOTOR

Eskişehir 5000, ana hat lokomotifler için yerli olarak tasarlanmış ilk araç gövdesi, ilk boji, ilk tren kontrol ve yönetim sistemine sahip. Ayrıca, raylı araç uygulamaları için yerli olarak tasarlanmış en yüksek güçlü elektrik motoru da Eskişehir 5000’de bulunuyor. Raylı araç uygulamaları için yerli olarak tasarlanmış en yüksek güçlü cer konverteri, cer transformatörü ve yardımcı güç ünitesi de lokomotifin kabiliyetleri arasında yer alıyor.

YÜK VE YOLCU TAŞIYABİLECEK

5 megawatt (MW) gücündeki lokomotif, Avrupa Birliği Demiryollarında Karşılıklı İşletilebilirlik Teknik Şartnamesi (TSI) sertifikasına sahip olmasıyla dikkat çekiyor. Yük ve yolcu taşımacılığı yapabilecek. Eskişehir 5000, 140 km/s hıza sahip yeni nesil bir elektrikli ana hat lokomotif olarak benzerlerinden ayrılıyor.

İHRACATA KAPI ARALIYOR

Eskişehir 5000 ile ana hat lokomotiflerinde yer alan Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi, Cer Sistemi, Cer Trafosu, Cer Motoru, Cer Konverteri, Cer Kontrol Ünitesi ve Yardımcı Güç Ünitesi gibi kritik alt bileşenler de yerli olarak geliştirilmesi ihracata da kapı aralıyor. E5000 için geliştirilen tüm ana bileşenler ayrı birer ürün olarak ihraç edilebilir kritik teknolojiye sahip olmaları açısından önem taşıyor. Bu ürünler, TCDD Ulaşım A.Ş. bünyesindeki mevcut lokomotiflerde de hem yedek parça hem de modernizasyonları kapsamında kullanılabilecek.

4 MİLYAR AVROLUK KATKI

TÜBİTAK RUTE – TÜRASAŞ iş birliğinde hayata geçen lokomotif ile Türkiye, 10 yılda ihtiyaç duyduğu 500 adet lokomotifi üretebilecek. Bu sayede en az 2 milyar avro cari açığın azalmasına katkı sağlayacak. Buna ek olarak tasarımları da Türk mühendisler tarafından gerçekleştirilen lokomotif ile kritik sistemlerin bakım ve onarım süreleri çok daha kısa hale gelecek. Bakım ve onarım maliyetleri, oluşturulan ekosistem ile çok daha aza indirgenecek.